56 grup zwraca się do UE o pilne działanie w celu powstrzymania „bezprawnego utrudniania” przez państwa członkowskie cywilnych statków poszukiwawczo-ratowniczych
Grupy ostrzegły, że statki SAR są pilnie potrzebne
Sześćdziesiąt sześć organizacji humanitarnych wystosowało w poniedziałek wspólny apel o natychmiastowe zakończenie działań rządów, które utrudniają pomoc migrantom na Morzu Śródziemnym, ostrzegając, że organizacje pozarządowe często nie są w stanie wypełnić swojego obowiązku ratowania ludzi z powodu ograniczeń nałożonych przez państwa.
Wezwanie pojawiło się po niedawnym zatrzymaniu trzech cywilnych statków poszukiwawczo-ratowniczych (SAR) – Aurora, Open Arms i Sea-Eye 4 – w pełni wyposażonych do działań ratowniczych, które zgodnie z nowym włoskim prawem nie mogą działać na morzu.
Trzy nakazy zatrzymania, wydane przez włoskie władze w czasie krótszym niż 48 godzin, zwiększają liczbę przypadków utrudnień administracyjnych, z jakimi organizacje pozarządowe spotkały się w tym roku, stwierdziły organizacje we wspólnym oświadczeniu.
Grupy ostrzegły, że statki SAR są pilnie potrzebne, aby zapobiec dalszej utracie życia na najbardziej śmiercionośnym szlaku migracyjnym na świecie, „jednak państwa członkowskie UE – w szczególności Włochy – aktywnie utrudniają cywilne wysiłki poszukiwawcze i ratownicze”.
Według danych dostarczonych przez organizacje, od początku 2023 r. w samych Włoszech doszło do ośmiu przypadków zatrzymań statków organizacji pozarządowych.
Cywilne statki poszukiwawczo-ratownicze Aurora, Geo Barents, Louise Michel, Mare*Go, Open Arms i Sea-Eye 4 nie mogły wypływać w morze przez 20 dni, w oparciu o „niezgodne z prawem przepisy”.
Nakazy zatrzymania statków organizacji pozarządowych opierają się na niedawnej ustawie przyjętej przez prawicowy rząd Włoch, która zwiększyła wymagania dotyczące prowadzenia działań SAR i wprowadziła sankcje w przypadku ich nieprzestrzegania.
Zgodnie z nowymi przepisami, włoskie władze mogą nakazać statkom cywilnym udanie się do wyznaczonego portu natychmiast po akcji ratunkowej – nawet w sytuacjach, gdy w pobliżu statku organizacji pozarządowej znajdują się inne łodzie w niebezpieczeństwie.
„Nowe włoskie prawo wywiera presję na kapitanów floty cywilnej, aby nie przestrzegali międzynarodowego prawa morskiego i obowiązku ratowania ludzi znajdujących się w niebezpieczeństwie na morzu. Utrudniając operacje ratunkowe, włoskie władze działają wbrew międzynarodowemu prawnemu obowiązkowi przeprowadzania akcji ratunkowych na morzu” – stwierdziły organizacje pozarządowe.
Organizacje, które nie zastosowały się do żądań włoskich władz, zostały ukarane grzywną w wysokości do 10 000 euro (10 805 dolarów), a ich statki zostały zatrzymane na 20 dni.
Organizacje pozarządowe podkreśliły, że w miesiącach, w których Włochy – wspierane przez większość państw członkowskich UE – wprowadziły te restrykcyjne środki, liczba katastrof statków skutkujących utratą życia dramatycznie wzrosła.
Włochy znalazły się ostatnio w centrum uwagi z powodu gwałtownego wzrostu liczby migrantów przybywających na ich wybrzeża. Oficjalne dane Ministerstwa Spraw Wewnętrznych pokazują, że między 1 stycznia a 24 sierpnia we Włoszech wylądowało 106 023 migrantów, podczas gdy w 2021 r. było ich 37 169, a rok później 52 558.
„Wysyłamy pilne ostrzeżenie do UE i jej państw członkowskich: jeśli pomoc humanitarna na morzu będzie nadal utrudniana, prawdopodobnie do końca roku drastycznie zmniejszy się – lub nawet nie będzie jej wcale – obecność cywilnych statków poszukiwawczo-ratowniczych w środkowej części Morza Śródziemnego” – stwierdziły organizacje.
Grupy wezwały UE i jej państwa członkowskie do podjęcia pilnych działań w celu powstrzymania „bezprawnego blokowania cywilnych statków poszukiwawczo-ratowniczych przez Włochy”, prosząc o natychmiastowe uwolnienie wszystkich cywilnych statków poszukiwawczo-ratowniczych i zniesienie wszelkich grzywien wynikających z nowego włoskiego prawa.
„Komisja Europejska musi położyć kres praktykom uwłaczającym podstawowym zasadom prawa międzynarodowego na zewnętrznych granicach UE, stosowanym przez jej państwa członkowskie. Wreszcie, państwa UE muszą stworzyć legalne i bezpieczne korytarze, aby zapobiec zmuszaniu ludzi do wsiadania na niezdatne do żeglugi łodzie w poszukiwaniu bezpieczeństwa” – powiedzieli.
Źródło: AA